معرفی کتاب دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)(رحلی)(دایره المعارف بزرگ اسلامی )
دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)، اثری گرانسنگ و جامع که توسط دایره المعارف بزرگ اسلامی منتشر شده است، دروازهای به سوی دنیای غنی و متنوع فرهنگ عامه ایرانیان میگشاید. این مجلد، حاصل سالها تحقیق و پژوهش مستمر، مجموعهای بینظیر از باورها، آیینها، آداب و رسوم، افسانهها، مثلها، لالاییها، و انواع روایتهای شفاهی است که نسل به نسل منتقل شده و هویت فرهنگی ملت ایران را شکل دادهاند.
این دانشنامه، نه تنها یک مرجع علمی و آکادمیک برای پژوهشگران و دانشجویان رشتههای مردمشناسی، تاریخ، ادبیات، زبانشناسی، و جامعهشناسی محسوب میشود، بلکه برای هر ایرانی علاقهمند به شناخت ریشههای فرهنگی خود و گنجینه سترگ میراث ناملموس کشورش، کتابی ضروری و الهامبخش خواهد بود. جلد اول این مجموعه، با ارائهای دقیق و منظم، مقدمهای بر گستردگی و عمق فرهنگ مردم ایران است و پایهگذار سفری شگرف در دنیای واژگان، قصهها و سنتهای مردمی خواهد بود.
کاظم موسوی بجنوردی، در قامت مدیر و سردبیر پروژه عظیم دایره المعارف بزرگ اسلامی، با هدایت و نظارت بر این اثر، بار دیگر تعهد خود را به پاسداری از میراث فرهنگی ایران به اثبات رسانده است. این دانشنامه، نمادی از تلاش جمعی متخصصان و پژوهشگران برای ثبت و ضبط بخشی حیاتی از هویت ملی ماست.
درباره کتاب دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)(رحلی)(دایره المعارف بزرگ اسلامی )
دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)، اثری منحصر به فرد در حوزه مطالعات فرهنگی و مردمشناسی است که به صورت تخصصی به گردآوری، دستهبندی، و تحلیل عناصر فرهنگ عامه در پهنه گسترده ایران میپردازد. این دانشنامه، با رویکردی علمی و جامع، به دنبال ارائه تصویری کامل و روشن از آنچه فرهنگ مردم خوانده میشود، از جنبههای گوناگون آن است.
ویژگیهای کلیدی این دانشنامه عبارتند از:
- جامعیت: پوشش وسیع موضوعات مربوط به فرهنگ مردم، از باورهای خرافی گرفته تا سنتهای عروسی، از لالاییهای مادران تا قصههای شبانه پدربزرگان.
- دقت علمی: مبتنی بر تحقیقات میدانی، بررسی متون تاریخی، و تحلیلهای نظری توسط پژوهشگران برجسته.
- ساختار منظم: ارائهی اطلاعات به صورت الفبایی یا موضوعی، همراه با مدخلهای توضیحی و ارجاعات لازم، که دسترسی به مفاهیم را آسان میکند.
- ظاهر فاخر: قطع رحلی این کتاب، که نشاندهنده اهمیت و بزرگی محتوای آن است، تجربه بصری دلپذیری را برای خواننده فراهم میآورد.
- مرجعیت: به عنوان یکی از آثار زیرمجموعه دایره المعارف بزرگ اسلامی، از اعتبار علمی و پژوهشی بالایی برخوردار است.
جلد اول این مجموعه، با تمرکز بر بخشهای ابتدایی حروف الفبا یا دستهبندیهای خاصی از فرهنگ عامه، بنیان و چارچوب کلی دانشنامه را بنا مینهد و خواننده را با گستردگی و عمق موضوعات آشنا میسازد. این اثر، گنجینهای گرانبها برای پژوهشگران، دانشجویان، معلمان، و هر فردی است که به میراث فرهنگی و هویتی خود علاقهمند است.
خلاصه کتاب دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)(رحلی)(دایره المعارف بزرگ اسلامی )
دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)، یک اثر مرجع است و نه یک داستان روایی با خط سیر مشخص. بنابراین، «خلاصه» آن به معنای بیان داستان یا رویداد نیست، بلکه به معرفی اجمالی محتوا و موضوعاتی که در این جلد پوشش داده شده میپردازد.
این جلد، با گردآوری مدخلهایی از فرهنگ عامه ایران، به موضوعاتی چون باورهای کهن، آداب و رسوم مربوط به مناسبتهای مختلف (مانند نوروز، یلدا، اعیاد و سوگواریها)، انواع داستانها و افسانههای شفاهی، امثال و حکم، لالاییها، بازیهای محلی، طب سنتی، پوشاک، خوراک، معماری بومی، و عناصر مادی و معنوی فرهنگ مردمی میپردازد. هر مدخل، با زبانی علمی و در عین حال قابل فهم، به شرح و تحلیل یکی از این عناصر فرهنگی میپردازد.
به عنوان مثال، ممکن است در جلد اول مدخلهایی درباره «آشوب» (به معنای باورهای مربوط به روزهای پایانی سال)، «آینه» (در فرهنگ عامه)، «آب» (به عنوان عنصری مقدس در باورهای ایرانی)، «اژدها» (در افسانهها)، «باد» (در باورها و داستانها)، «باران» (در مراسم و باورها)، «بخت» (در فرهنگ عامه)، «پارچه» (در پوشاک و آیینها) و بسیاری موضوعات مشابه وجود داشته باشد. این دانشنامه، با ارائه اطلاعات مستند و تحلیلهای عمیق، به خواننده کمک میکند تا گستره وسیع و تنوع شگفتانگیز فرهنگ عامه ایرانیان را درک کند.
تمرکز این جلد بر بخشهایی از این گستره عظیم است و با ارجاع به دیگر مجلدات دانشنامه، خواننده را به ادامه کاوش در این میراث ارزشمند تشویق میکند. هدف اصلی، پاسداری از دانش و باورهای شفاهی و ملموس مردمان ایران است که بخش جداییناپذیر هویت ملی ما را تشکیل میدهند.
چرا باید کتاب دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)(رحلی)(دایره المعارف بزرگ اسلامی ) را بخوانیم
مطالعه دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)، فرصتی استثنایی برای آشنایی عمیق با ریشههای فرهنگی و هویتی ملت ایران فراهم میآورد. در دنیای امروز که سرعت تحولات فرهنگی بالاست، شناخت و حفظ میراث گذشته، امری حیاتی است. این دانشنامه، چراغی فروزان بر سر راه درک و قدردانی از این میراث گرانبهاست.
دلایل کلیدی برای خواندن این کتاب:
- آشنایی با هویت ملی: فرهنگ مردم، ستون فقرات هویت هر ملتی است. با مطالعه این اثر، با لایههای عمیقتر و اصیلتر فرهنگ ایرانی آشنا میشوید که بسیاری از آنها در زندگی روزمره به سادگی نادیده گرفته میشوند.
- گسترش دانش و آگاهی: این دانشنامه، اطلاعات جامعی درباره باورها، سنتها، افسانهها، و باورهای مردمی در اختیار شما قرار میدهد که میتواند دایره دانش شما را در زمینههای مختلف فرهنگی، تاریخی، و اجتماعی گسترش دهد.
- حفظ و انتقال میراث: با آشنایی با این مفاهیم، شما نیز میتوانید در حفظ و انتقال این میراث ارزشمند به نسلهای آینده سهیم باشید. این دانشنامه، ابزاری قدرتمند برای جلوگیری از فراموشی و کمرنگ شدن سنتهاست.
- درک بهتر جامعه: بسیاری از رفتارهای اجتماعی، اعتقادات، و حتی ساختارهای فرهنگی امروز، ریشه در باورها و سنتهای مردم دارند. درک این ریشهها، به فهم بهتر جامعه کنونی کمک میکند.
- ارزش علمی و پژوهشی: برای دانشجویان، پژوهشگران، و اساتید در رشتههای مختلف، این دانشنامه یک منبع اولیه و ضروری است که میتواند نقطه آغازی برای تحقیقات عمیقتر باشد.
- ادبیات غنی شفاهی: آشنایی با لالاییها، داستانها، و امثال و حکم، درک غنای ادبیات شفاهی ایران را ممکن میسازد و دیدگاه نوینی نسبت به زبان و فرهنگ ما میگشاید.
- ارزش بصری و مادی: قطع رحلی و کیفیت بالای انتشار این اثر، آن را به یک کتاب نفیس و ارزشمند تبدیل کرده که مطالعه آن لذتبخش است.
در نهایت، مطالعه این دانشنامه، سفری به درون روح ملت ایران است؛ سفری که درک شما از سرزمین، تاریخ، و مردمانتان را عمیقتر و غنیتر خواهد ساخت.
درباره نویسنده کتاب دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)(رحلی)(دایره المعارف بزرگ اسلامی )
دانشنامه فرهنگ مردم ایران، پروژهای عظیم است که توسط دایره المعارف بزرگ اسلامی به سرانجام رسیده است. در رأس این پروژه، شخصیت برجستهای چون کاظم موسوی بجنوردی قرار دارد که سالهاست در کسوت مدیر و سردبیر، هدایت و راهبری دایره المعارف بزرگ اسلامی را بر عهده دارد.
کاظم موسوی بجنوردی، پژوهشگر، مورخ، و حقوقدان برجسته ایرانی، یکی از چهرههای شاخص در حوزه فرهنگ و دانش در ایران معاصر است. سوابق علمی و اجرایی درخشان او، از جمله ریاست دیوان عالی کشور و سپس مسئولیت دایره المعارف بزرگ اسلامی، نشاندهنده تعهد عمیق وی به اعتلای فرهنگ و دانش این مرز و بوم است.
زیر نظر ایشان، صدها پژوهشگر، مورخ، زبانشناس، مردمشناس، و کارشناس در رشتههای مختلف، سالهاست که در حال تدوین و انتشار مجموعهای جامع از دانش بشری هستند. دایره المعارف بزرگ اسلامی، با انتشار آثار فاخر و علمی، نقشی بیبدیل در ثبت، سازماندهی، و اشاعه دانش در ایران ایفا کرده است. دانشنامه فرهنگ مردم ایران، نیز یکی از ثمرات گرانقدر این تلاش جمعی و حاصل نظارت دقیق و علمی ایشان است.
اشراف علمی و مدیریتی کاظم موسوی بجنوردی، تضمینکننده کیفیت، دقت، و جامعیت این اثر سترگ در حوزه فرهنگ عامه ایرانیان است. حضور نام او در این پروژه، اعتبار و ارزش آن را دوچندان میکند.
نگاه کلی به کتاب
دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)، یک پروژه تحقیقاتی و فرهنگی بسیار مهم است که با هدف مستندسازی و حفظ عناصر گوناگون فرهنگ عامه ایرانیان تدوین شده است. این اثر، بخشی از یک مجموعه بزرگتر است که به بررسی جامع و نظاممند میراث شفاهی و ملموس مردم ایران میپردازد.
نکات کلیدی که در نگاه کلی به این کتاب به ذهن متبادر میشود:
- میدان تحقیق گسترده: فرهنگ مردم، مفهومی بسیار وسیع و چندوجهی است که از باورهای دینی و خرافی تا جزئیترین آداب و رسوم زندگی روزمره را در بر میگیرد. این دانشنامه، با رویکردی مردمشناسانه، تلاش کرده تا این گستره وسیع را پوشش دهد.
- اهمیت میراث ناملموس: بخش قابل توجهی از فرهنگ هر ملت، در قالب میراث ناملموس (مانند داستانها، شعرها، موسیقی، باورها، و مراسم) نمود پیدا میکند که به سهولت در معرض فراموشی قرار میگیرد. این دانشنامه، تلاشی ارزشمند برای مستندسازی و حفظ این میراث است.
- تلاش برای جامعیت: اگرچه جلد اول، تنها بخشی از این مجموعه است، اما نشاندهنده عزم جدی برای ارائه تصویری جامع و کامل از فرهنگ مردم ایران در تمام ابعاد آن است.
- نقش مرجع: این کتاب، به عنوان یک دانشنامه، یک منبع اطلاعاتی درجه یک برای پژوهشگران، دانشجویان، معلمان، و علاقهمندان به فرهنگ ایران محسوب میشود.
- نشر تخصصی: انتشار این اثر توسط دایره المعارف بزرگ اسلامی، بر ماهیت علمی و پژوهشی آن تاکید دارد و تضمینکننده کیفیت محتواست.
- هویتسازی و خودشناسی: مطالعه این دانشنامه، به درک عمیقتر از چگونگی شکلگیری فرهنگ و باورهای ایرانیان در طول تاریخ کمک میکند و در نهایت، به فرایند خودشناسی ملی یاری میرساند.
دانشنامه فرهنگ مردم ایران، گنجینهای از دانش است که به ما کمک میکند تا با گنجینه پنهان فرهنگی خود، بیشتر و بهتر آشنا شویم و قدردان میراث نیاکانمان باشیم.
نتیجه گیری
دانشنامه فرهنگ مردم ایران (جلد 1)، اثری فاخر و کمنظیر است که به همت دایره المعارف بزرگ اسلامی و زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، گامی مهم در جهت شناخت، ثبت، و پاسداری از میراث غنی فرهنگ عامه ایرانیان برداشته است. این مجلد، دروازهای است به سوی دنیایی از باورها، سنتها، قصهها، و آداب و رسومی که تار و پود فرهنگ ملت ایران را تشکیل میدهند.
در عصری که سرعت تغییرات فرهنگی و جهانی شدن، گاه با خطر کمرنگ شدن سنتهای بومی همراه است، چنین آثاری از اهمیت حیاتی برخوردارند. این دانشنامه، نه تنها یک منبع علمی برای پژوهشگران است، بلکه برای هر ایرانی علاقهمند به شناخت ریشههای فرهنگی و هویت ملی خود، کتابی ضروری و الهامبخش خواهد بود.
با مطالعه این اثر، خواننده با لایههای عمیقتر جامعه ایرانی، با حکمتهای نهفته در امثال و حکم، با زیباییهای لالاییها، با پیچیدگیهای باورهای کهن، و با تنوع شگفتانگیز آداب و رسوم در سراسر ایران آشنا میشود. این آگاهی، زمینهساز درک بهتر گذشته، حال، و آینده فرهنگی ماست.
دانشنامه فرهنگ مردم ایران، ادای دینی است به نسلها پیشین و هدیهای است به نسلهای آینده. این کتاب، گنجینهای است که هر خانه ایرانی، و هر علاقهمند به فرهنگ ایران، باید از آن بهرهمند شود.