معرفی کتاب دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)
در گستره وسیع دانش و فرهنگ اسلامی، تشیع به عنوان یکی از شاخههای اصلی و تأثیرگذار همواره مورد توجه پژوهشگران و علاقهمندان بوده است. «دایره المعارف تشیع» مجموعهای جامع و ارزشمند است که به شکلی نظاممند به ابعاد گوناگون این مکتب فکری و مذهبی میپردازد. جلد سوم این مجموعه، با عنوان «ب پیکار»، به بررسی موضوعاتی میپردازد که ریشه در فعالیتها، مبارزات و دیدگاههای خاص در بستر تاریخ تشیع دارد. این اثر که حاصل سالها تحقیق و جمعآوری اطلاعات توسط پژوهشگران برجسته حوزه تشیع است، گنجینهای از اطلاعات ناب و دست اول را در اختیار خواننده قرار میدهد.
انتشارات حکمت با انتشار این اثر وزین، گامی مهم در جهت معرفی عمیقتر و دقیقتر تشیع برداشته است. «دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» نه تنها برای پژوهشگران علوم اسلامی، بلکه برای عموم علاقهمندان به تاریخ، فرهنگ و معارف اهل بیت (علیهم السلام) اثری بسیار مغتنم خواهد بود.
درباره کتاب دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)
«دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» جلد سوم از یک مجموعه سترگ است که هدف آن پوشش دادن جامع و کامل مباحث مرتبط با تشیع در ابعاد مختلف تاریخی، کلامی، فقهی، فلسفی، اجتماعی و سیاسی است. این جلد به طور خاص بر جنبههای «پیکار» و مبارزه در طول تاریخ تشیع تمرکز دارد. منظور از «پیکار» در اینجا صرفاً رویارویی نظامی نیست، بلکه شامل مبارزات فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نیز میشود که پیروان مکتب تشیع در طول قرون مختلف برای احیای ارزشهای دینی، دفاع از حقانیت امامت و ولایت، و مقابله با ظلم و انحراف به کار بستهاند.
این کتاب با رویکردی پژوهشی و علمی، به تفکیک و تحلیل موضوعات پرداخته و سعی در ارائه اطلاعات مستند و قابل استناد دارد. مدخلهای این دایرهالمعارف، غالباً به صورت الفبایی تنظیم شدهاند که دسترسی به اطلاعات را برای خواننده آسان میکند. جلد سوم، با تمرکز بر حرف «ب» و موضوعات مرتبط با «پیکار»، دریچهای نو به سوی درک بهتر تلاشها و مجاهدتهای شیعیان در طول تاریخ میگشاید.
نکات کلیدی درباره این جلد:
- تمرکز بر مفاهیم پیکار: بررسی معنای جهاد، مقاومت، مبارزه فکری و سیاسی در تشیع.
- رویکرد مستند: ارائه اطلاعات بر اساس منابع معتبر تاریخی و روایی.
- جامعیت موضوعی: پوشش دادن طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با «ب پیکار» در تاریخ تشیع.
- ساختار الفبایی: تسهیل دسترسی به مدخلهای مختلف.
- انتشار توسط حکمت: گواهی بر اعتبار و ارزش علمی اثر.
این اثر، گنجینهای است که به هر علاقهمند به تشیع، امکان شناخت عمیقتر از ابعاد مختلف این مکتب را میدهد.
خلاصه کتاب دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)
«دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» که در سال 1391 توسط انتشارات حکمت منتشر شده است، جلد سوم از یک مجموعه دایرهالمعارفی بزرگ است که به موضوعات مختلف مرتبط با تشیع میپردازد. این جلد، با تمرکز بر حرف «ب» و موضوع «پیکار»، بخش قابل توجهی از واژگان، مفاهیم، شخصیتها، رویدادها و جریانهای تاریخی را که در بستر مبارزات و تلاشهای شیعیان برای حفظ و گسترش آیین خود شکل گرفتهاند، در بر میگیرد.
محتوای این جلد شامل مدخلهایی است که به شرح زیر هستند (هرچند بدون دسترسی مستقیم به فهرست دقیق، ذکر جزئیات امکانپذیر نیست، اما میتوانیم بر اساس عنوان «ب پیکار» حدسهایی بزنیم):
- مفاهیم مرتبط با مبارزه: واژگانی چون «بصیرت»، «بیعت»، «برائت»، «بصائر»، «بردباری»، «بیعدالتی» و مفاهیمی که در چارچوب نقد و مقابله با ظلم و ستم به کار رفتهاند.
- شخصیتهای تاریخی: معرفی برخی از شخصیتهای برجسته شیعه که نقش کلیدی در مبارزات تاریخی داشتهاند، از تابعین و یاران امامان (علیهم السلام) تا شخصیتهای عصر حاضر.
- جریانها و نهضتها: بررسی جنبشها و قیامهای شیعی در طول تاریخ، مانند قیامهای عباسیان، علویان، نهضتهای ضد اموی و عباسی، و دیگر حرکتهای اعتراضی و اصلاحی.
- مباحث اعتقادی و کلامی: پرداختن به مباحثی که پشتوانه فکری مبارزات شیعی بودهاند، مانند بحث امامت، عدل الهی، و دیگر اصول عقیدتی که موجب تمایز شیعه و در نتیجه مبارزه برای حفظ آن شده است.
- فرهنگ و آداب: جنبههای فرهنگی و اجتماعی که در پرتو مبارزات شکل گرفته یا تحت تأثیر آن قرار گرفتهاند، مانند نقش مساجد، تکایا، مجالس عزاداری و دیگر نهادهای اجتماعی شیعه در حفظ هویت و مبارزه فرهنگی.
این جلد، به خواننده کمک میکند تا درک جامعی از چگونگی شکلگیری و تداوم حیات تشیع در مواجهه با چالشها و دشواریهای تاریخی به دست آورد.
چرا باید کتاب دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار) را بخوانیم
خواندن «دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» فواید بیشماری برای علاقهمندان به معارف اسلامی و تاریخ تشیع دارد. این کتاب یک منبع اطلاعاتی ضروری برای کسانی است که میخواهند درک عمیقتری از هویت، تاریخ و مبانی فکری تشیع پیدا کنند.
دلایل اصلی خواندن این کتاب عبارتند از:
- شناخت عمیق تاریخ تشیع: این جلد به طور خاص بر جنبههای مبارزاتی تشیع تمرکز دارد. با خواندن آن، با چگونگی مقاومت شیعیان در برابر ظلم، تبیین مبانی فکری مبارزاتشان، و نقش شخصیتهای کلیدی در این عرصه آشنا میشوید. این شناخت، لایههای پنهان تاریخ را برای شما آشکار میسازد.
- گسترش دایره واژگان تخصصی: این کتاب یک دایرهالمعارف است، به این معنی که مدخلهای آن، واژگان، مفاهیم، شخصیتها و رویدادهای مرتبط با تشیع را به شکلی علمی و مستند شرح میدهد. این امر دانش شما را در حوزه علوم اسلامی و تاریخی ارتقا میبخشد.
- یافتن پاسخ به پرسشهای اعتقادی و تاریخی: بسیاری از کسانی که به دنبال درک بهتر عقاید و تاریخ شیعه هستند، در این کتاب به پاسخ پرسشهای خود دست مییابند. مفاهیم کلامی، فقهی و تاریخی به صورت شفاف و با استناد به منابع معتبر ارائه شدهاند.
- ارتقای بصیرت سیاسی و اجتماعی: تشیع همواره با مفاهیم عدالت، مبارزه با ظلم و احیای ارزشهای الهی گره خورده است. درک این جنبهها، به خصوص در قالب «پیکار»، به شما کمک میکند تا بصیرت بیشتری نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی پیرامون خود پیدا کنید و نقش تشیع را در مبارزات تاریخی درک کنید.
- شناخت شخصیتهای تاثیرگذار: این کتاب معرفیکننده شخصیتهای برجسته شیعه است که در طول تاریخ، چهرههای درخشانی از مقاومت، علم، و اخلاق را به نمایش گذاشتهاند. آشنایی با این افراد، الهامبخش و راهگشا خواهد بود.
- منبعی قابل اعتماد برای پژوهش: برای دانشجویان، طلاب، اساتید و هر پژوهشگری که در زمینه تشیع فعالیت میکند، این دایرهالمعارف یک منبع اصلی و قابل استناد محسوب میشود. اطلاعات دقیق و مستند این کتاب، از پراکندگی و تشتت آراء جلوگیری میکند.
- اهمیت فرهنگی و هویتی: تشیع صرفاً یک مذهب نیست، بلکه یک تمدن و فرهنگ پویا است. مطالعه این اثر، درک عمیقتری از ریشههای فرهنگی و هویت جمعی شیعیان به شما میدهد.
با توجه به این دلایل، «دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» اثری است که مطالعه آن برای هر شیعه و هر علاقهمند به فرهنگ اسلامی، تجربهای گرانقدر خواهد بود.
درباره نویسنده کتاب دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)
«دایره المعارف تشیع» یک مجموعه پژوهشی است که احتمالاً حاصل تلاش جمعی از پژوهشگران و متخصصان حوزه تشیع است. هرچند در جزئیات ذکر شده، تنها نام «احمد صدر حاج سید جوادی» به عنوان نویسنده ذکر شده است، اما در اغلب دایرهالمعارفهای بزرگ، نقش اصلی با هیئت تحریریه و تیم پژوهشی است که زیر نظر یک یا چند شخصیت برجسته فعالیت میکنند.
درباره احمد صدر حاج سید جوادی:
احمد صدر حاج سید جوادی (متولد 1314 هجری شمسی) از شخصیتهای فرهنگی، علمی و سیاسی برجسته معاصر ایران است. ایشان فارغالتحصیل رشته حقوق از دانشگاه تهران بوده و در دوران فعالیت خود، مسئولیتهای مهمی را در عرصههای مختلف بر عهده داشتهاند.
- حوزه فعالیتهای علمی و فرهنگی: حاج سید جوادی در طول زندگی حرفهای خود، فعالیتهای گستردهای در زمینه تألیف، ترجمه و پژوهش داشتهاند. ایشان به دلیل تسلط بر زبانهای خارجی و دانش وسیع خود، در زمینههای مختلفی چون حقوق، سیاست، فرهنگ و دین قلم زدهاند.
- نقش در دایره المعارف تشیع: اگرچه ممکن است نقش ایشان در این مجموعه به صورت مستقیم «تألیف» به معنای نگارش تکتک مقالات نباشد، اما احتمالاً به عنوان سردبیر، مدیر پروژه، یا یکی از اعضای اصلی هیئت علمی، هدایت و نظارت بر محتوای علمی و پژوهشی این اثر عظیم را بر عهده داشتهاند. دایرهالمعارفها نیازمند یک سرپرستی قوی برای حفظ انسجام، دقت و جامعیت هستند.
- سوابق سیاسی و اجتماعی: ایشان همچنین سوابق فعالیت سیاسی و اجتماعی نیز دارند و در دورههایی از فعالیتهای سیاسی کشور نقش داشتهاند. این تجربیات، احتمالاً به عمق دیدگاه ایشان نسبت به جنبههای سیاسی و اجتماعی تشیع در این دایرهالمعارف کمک کرده است.
- نگاه جامع به تشیع: با توجه به گستره مطالعاتی و تجربیات حاج سید جوادی، میتوان انتظار داشت که نگاهی جامع، چندوجهی و علمی به تشیع در این مجموعه انعکاس یافته باشد.
به هر حال، نام ایشان در کنار این اثر ارزشمند، نشاندهنده نقش محوری در شکلگیری و انتشار «دایره المعارف تشیع» است.
نگاه کلی به کتاب
«دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» به عنوان جلد سوم از این مجموعه سترگ، بیش از یک کتاب، یک پروژه علمی و فرهنگی عظیم است که با هدف ارائه تصویری جامع و نظاممند از تشیع تدوین شده است. نگاه کلی به این اثر، نشاندهنده اهتمام جدی به مباحث علمی، دقت در جمعآوری اطلاعات و تلاش برای پوشش دادن ابعاد گوناگون یک مکتب فکری و تاریخی است.
ویژگیهای کلیدی که در نگاه کلی به این کتاب مشاهده میشود:
- علمیت و جامعیت: ساختار دایرهالمعارف ایجاب میکند که اطلاعات به صورت دقیق، مستند و در عین حال جامع ارائه شوند. این جلد نیز تلاش کرده تا با پوشش دادن مدخلهای مرتبط با «ب پیکار»، بخشی از این جامعیت را تحقق بخشد.
- رویکرد پژوهشی: محتوای کتاب صرفاً گزیدهای از اطلاعات نیست، بلکه نتیجه پژوهشهای عمیق و مستمر است. این امر ارزش علمی کتاب را دوچندان میکند.
- تمرکز بر مبارزه و پویایی تشیع: نام «ب پیکار» به تنهایی گویای تمرکز بر جنبههای فعال، پویا و مبارزاتی تشیع در طول تاریخ است. این نشان میدهد که تشیع تنها یک نظام اعتقادی ایستا نیست، بلکه در طول تاریخ همواره در حال دفاع، تبیین و مبارزه برای حفظ اصول خود بوده است.
- اهمیت تاریخی و فرهنگی: این دایرهالمعارف، پنجرهای رو به تاریخ و فرهنگ تشیع باز میکند. از طریق مدخلهای آن، میتوان با شخصیتهای تأثیرگذار، رویدادهای مهم، و جریانهای فکری که در شکلگیری هویت شیعی نقش داشتهاند، آشنا شد.
- ابزار تحقیق و مطالعه: برای هر دانشجوی رشتههای اسلامی، علوم انسانی، و تاریخ، این مجموعه ابزاری حیاتی برای تحقیق و دسترسی به منابع اولیه و تحلیلهای علمی است.
- انتشار در سال 1391: انتشار در سال 1391 نشاندهنده بهروز بودن نسبی اطلاعات (تا زمان انتشار) و همچنین تداوم پروژه در سالهای اخیر است.
- توسط انتشارات حکمت: انتشارات حکمت به عنوان یکی از ناشران معتبر در حوزه دین و فرهنگ، تضمینکننده کیفیت چاپ و محتوای علمی اثر است.
به طور خلاصه، «دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» نمادی از تلاش علمی برای ثبت و تبیین تاریخ و فرهنگ غنی تشیع است و مطالعه آن، گامی مهم در جهت شناخت عمیقتر این مکتب پویا محسوب میشود.
نتیجه گیری
«دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» اثری ارزشمند و گرانبها است که مطالعه آن برای هر علاقهمند به تاریخ، فرهنگ و معارف شیعه، تجربهای روشنگرانه خواهد بود. این جلد، با تمرکز بر جنبههای «پیکار» و مبارزه در طول تاریخ تشیع، ابعاد کمتر پرداخته شده اما حیاتی این مکتب را نمایان میسازد. از شناخت شخصیتهای مبارز و الهامبخش گرفته تا درک مبانی فکری و فرهنگی که موجب پویایی و استقامت شیعیان در برابر چالشها شده است، این کتاب پاسخی جامع به بسیاری از پرسشها ارائه میدهد.
اهمیت این دایرهالمعارف نه تنها در جامعیت موضوعی و دقت علمی آن، بلکه در رویکرد نظاممند آن به تشریح مفاهیم و رویدادها نهفته است. انتشارات حکمت با انتشار این مجموعه، خدمت بزرگی به جامعه علمی و فرهنگی کشور کرده است. نام احمد صدر حاج سید جوادی نیز به عنوان هدایتکننده این پروژه عظیم، نشان از اهمیت و دقت در تدوین این اثر دارد.
در نهایت، «دایره المعارف تشیع (3)(ب پیکار)» صرفاً مجموعهای از اطلاعات نیست، بلکه کلید درک ریشهها، چالشها و دستاوردهای تشیع در طول قرون متمادی است. مطالعه این کتاب، به خصوص در دورانی که هویت و باورها مورد هجمه قرار میگیرند، میتواند بصیرت و آگاهی ما را در مواجهه با این چالشها افزایش دهد.