سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی

معرفی کتاب سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی

کتاب "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" اثر برجسته برونو نتل، یکی از جامع‌ترین و تاثیرگذارترین منابع در زمینه مطالعات موسیقی‌شناسی قومی یا اتنوموزیکولوژی است که به تازگی توسط انتشارات پارت در سال 1403 به جامعه علمی و علاقه‌مندان فارسی‌زبان عرضه شده است. این اثر که حاصل سال‌ها تحقیق، تجربه و تفکر عمیق یکی از پیشگامان این حوزه است، دریچه‌ای نو به سوی درک پیچیدگی‌ها و تنوع فرهنگی موسیقی در سراسر جهان می‌گشاید. اتنوموزیکولوژی، که به مطالعه علمی موسیقی در بستر فرهنگی آن می‌پردازد، شاخه‌ای پویا و چندوجهی است و کتاب حاضر با ارائه 33 مبحث کلیدی، تمام جنبه‌های این رشته را به شکلی نظام‌مند و عمیق مورد بررسی قرار می‌دهد.

این کتاب نه تنها برای دانشجویان و پژوهشگران موسیقی‌شناسی، مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی و رشته‌های مرتبط، بلکه برای هر فردی که علاقه‌مند به درک عمیق‌تر ارتباط بین موسیقی، فرهنگ، جامعه و هویت است، اثری بی‌نهایت ارزشمند به شمار می‌رود. برونو نتل با قلم توانای خود، مفاهیم پیچیده را به زبانی روان و قابل فهم بیان کرده و خواننده را گام به گام در مسیر اکتشاف این قلمرو شگفت‌انگیز هدایت می‌کند. از بررسی فرم‌ها و ساختارهای موسیقی اقوام مختلف تا نقش موسیقی در آیین‌ها، مراسم، و زندگی روزمره، "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" تصویری کامل و چندبعدی از جهان موسیقی ارائه می‌دهد.

درباره کتاب سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی

"سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" کتابی است که به بررسی جامع و عمیق علم موسیقی‌شناسی قومی (اتنوموزیکولوژی) می‌پردازد. این رشته علمی، که به مطالعه علمی موسیقی در بستر فرهنگی و اجتماعی آن اختصاص دارد، به بررسی تنوع شگرف موسیقی در سراسر جهان، چگونگی تولید، اجرا، و درک موسیقی در جوامع مختلف، و همچنین نقش آن در زندگی انسان‌ها می‌پردازد. برونو نتل، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های معاصر در این حوزه، در این اثر 33 مبحث کلیدی و ضروری را که ستون فقرات اتنوموزیکولوژی را تشکیل می‌دهند، به تفصیل شرح داده است.

کتاب با معرفی اصول و مبانی اتنوموزیکولوژی آغاز می‌شود و سپس به جنبه‌های مختلف این علم می‌پردازد. این مباحث شامل روش‌های تحقیق در اتنوموزیکولوژی، تحلیل موسیقی از دیدگاه‌های مختلف (مانند فرم، ملودی، ریتم، هارمونی، و سازشناسی)، موسیقی و انسان (مانند رابطه موسیقی با روانشناسی، فیزیولوژی، و شناخت)، موسیقی و جامعه (مانند موسیقی و هویت، سیاست، دین، و اقتصاد)، و موسیقی در فرهنگ‌های گوناگون (با ارائه نمونه‌هایی از مناطق مختلف جهان) می‌شود.

محتوای کتاب به گونه‌ای سازماندهی شده است که هم برای علاقه‌مندان تازه‌کار و هم برای پژوهشگران باتجربه قابل استفاده باشد. هر مبحث به صورت مستقل اما در عین حال مرتبط با دیگر مباحث ارائه شده است، که این امر امکان درک کامل و جامع از دامنه و پیچیدگی‌های اتنوموزیکولوژی را فراهم می‌آورد. این کتاب ابزارها و چارچوب‌های نظری لازم برای فهم موسیقی را فراتر از چارچوب‌های صرفاً آکادمیک غربی فراهم می‌کند و دیدگاهی جهان‌شمول به موسیقی ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی

"سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" با هدف ارائه یک دیدگاه جامع و ساختاریافته به حوزه مطالعات موسیقی‌شناسی قومی، به تشریح 33 حوزه اصلی و مرتبط با این علم می‌پردازد. این کتاب، یک مرور جامع بر مفاهیم، روش‌ها، و موضوعات کلیدی در اتنوموزیکولوژی است و تلاش می‌کند تا خواننده را با گستره وسیع و پیچیدگی‌های این رشته آشنا سازد.

در فصل‌های ابتدایی، کتاب به معرفی چیستی اتنوموزیکولوژی، تاریخچه آن، و تفاوت‌ها و شباهت‌های آن با سایر رشته‌های علمی مانند موسیقی‌شناسی سنتی، مردم‌شناسی، و جامعه‌شناسی می‌پردازد. سپس، نویسنده به تشریح روش‌های تحقیق در اتنوموزیکولوژی می‌پردازد؛ از جمله مشاهده مشارکتی، مصاحبه، ضبط میدانی، و تحلیل اسنادی. این بخش برای پژوهشگرانی که قصد ورود به عرصه تحقیق در این زمینه را دارند، بسیار حیاتی است.

بخش میانی کتاب به بررسی عناصر موسیقی در فرهنگ‌های مختلف اختصاص دارد. این مباحث شامل تحلیل فرم‌ها و ساختارهای موسیقی، انواع ملودی‌ها و فواصل موسیقیایی، الگوهای ریتمیک، سازشناسی جهانی (بررسی سازهای مختلف و چگونگی دسته‌بندی آن‌ها)، و نقش آواز و صدا در فرهنگ‌های گوناگون است. همچنین، به جنبه‌های اجرایی موسیقی، از جمله سبک‌های مختلف اجرا، نقش بداهه‌پردازی، و ارتباط بین اجراکنندگان و شنوندگان پرداخته می‌شود.

بخش‌های پایانی کتاب به ارتباط موسیقی با متن‌های فرهنگی و اجتماعی می‌پردازد. این شامل بررسی نقش موسیقی در آیین‌ها و مراسم مذهبی، جشن‌ها، مراسم سوگواری، سیاست، انقلاب، و همچنین نقش آن در شکل‌گیری هویت فردی و جمعی، رسانه‌ها، و دنیای مدرن است. نتل در این بخش‌ها به چگونگی تاثیرگذاری و تاثیرپذیری موسیقی از تحولات اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد.

در نهایت، کتاب با نگاهی به آینده اتنوموزیکولوژی و چالش‌های پیش روی این رشته، از جمله جهانی شدن، تاثیر فناوری‌های نوین، و حفظ تنوع فرهنگی موسیقی، به پایان می‌رسد. "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" یک راهنمای جامع و بنیادین است که درک عمیقی از جهان متنوع و رنگارنگ موسیقی ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی را بخوانیم

کتاب "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" اثری کلیدی و بنیادین برای هر کسی است که به دنبال درک عمیق‌تر و چندوجهی از موسیقی و نقش آن در زندگی انسان‌ها و فرهنگ‌های گوناگون است. دلایل متعددی برای خواندن این کتاب وجود دارد:

• گستردگی دامنه موضوعات: این کتاب 33 مبحث اساسی در اتنوموزیکولوژی را پوشش می‌دهد، که از مفاهیم نظری و روش‌های تحقیق تا تحلیل‌های موسیقایی و ارتباط موسیقی با فرهنگ و جامعه را در بر می‌گیرد. این جامعیت، آن را به منبعی بی‌نظیر تبدیل کرده است.
• دیدگاه جهان‌شمول: برخلاف رویکردهای سنتی که ممکن است بر موسیقی غرب تمرکز کنند، اتنوموزیکولوژی و این کتاب به بررسی موسیقی در تمامی فرهنگ‌ها و مناطق جهان می‌پردازد. این امر باعث گسترش افق دید و شناخت تنوع شگرف بیان موسیقایی انسان می‌شود.
• کاربردی بودن برای پژوهشگران: برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های موسیقی، مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی، و مطالعات فرهنگی، این کتاب یک راهنمای جامع برای انجام تحقیقات میدانی و نظری محسوب می‌شود. مفاهیم و روش‌های ارائه شده در کتاب، ابزارهای لازم برای ورود به این حوزه را فراهم می‌آورد.
• درک ارتباط موسیقی با فرهنگ: موسیقی تنها مجموعه‌ای از اصوات نیست، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ، هویت، و زندگی اجتماعی است. این کتاب به طور عمیق این ارتباط را مورد بررسی قرار می‌دهد و نشان می‌دهد چگونه موسیقی می‌تواند بیانگر ارزش‌ها، باورها، و تاریخ یک جامعه باشد.
• آشنایی با میراث فرهنگی جهانی: با مطالعه این کتاب، با شیوه‌های مختلف خلق، اجرا، و انتقال موسیقی در فرهنگ‌های مختلف جهان آشنا می‌شوید. این آشنایی نه تنها به غنای دانش موسیقایی شما می‌افزاید، بلکه درک عمیق‌تری از تنوع و زیبایی میراث فرهنگی بشری به شما می‌دهد.
• زبان روشن و ساختار منسجم: با وجود پیچیدگی موضوعات، برونو نتل این مفاهیم را به زبانی روان و قابل فهم ارائه کرده است. ساختار 33 مبحث، امکان مطالعه نظام‌مند و گام به گام را فراهم می‌آورد.
• منبعی از یک پیشگام: برونو نتل یکی از برجسته‌ترین اتنوموزیکولوژیست‌های معاصر است. خواندن آثار او به معنای بهره‌مندی از دیدگاه‌ها و تجربیات یک متخصص در این حوزه است.

در مجموع، خواندن "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" دریچه‌ای است به سوی فهم عمیق‌تر موسیقی نه تنها به عنوان یک هنر، بلکه به عنوان یک پدیده فرهنگی، اجتماعی، و انسانی جهانی.

درباره نویسنده کتاب سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی

برونو نتل (Bruno Nettl) یکی از نامدارترین و تاثیرگذارترین چهره‌ها در حوزه اتنوموزیکولوژی در قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم میلادی است. وی که در سال 1930 میلادی متولد شد، فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود را در زمینه مطالعات موسیقی‌شناسی قومی آغاز کرد و به سرعت به یکی از پیشگامان و نظریه‌پردازان اصلی این رشته تبدیل شد.

تحصیلات نتل در دانشگاه‌های معتبر، به ویژه در زمینه موسیقی و مردم‌شناسی، پایه و اساس کار او را تشکیل داد. او به مدت طولانی در دانشگاه ایلینوی در اربانا-شمپین به تدریس و پژوهش پرداخت و شاگردان بسیاری را تربیت کرد که خود به چهره‌های شناخته شده‌ای در اتنوموزیکولوژی تبدیل شدند. نتل به دلیل رویکرد میان‌رشته‌ای و جامع خود شناخته می‌شود؛ او همواره بر اهمیت بررسی موسیقی در بستر فرهنگی و اجتماعی آن تاکید داشت و از تلفیق روش‌ها و نظریه‌های مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی، و موسیقی‌شناسی برای تحلیل موسیقی‌های غیرغربی بهره می‌برد.

کتاب‌های او، از جمله "مبانی اتنوموزیکولوژی"، "موسیقی در فرهنگ‌ها"، و "نظریه اتنوموزیکولوژی"، آثار کلاسیک و مرجع در این رشته محسوب می‌شوند. "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" نیز یکی از همین آثار مهم اوست که در آن، طیف وسیعی از موضوعات کلیدی این حوزه را به شکلی نظام‌مند و عمیق مورد بحث قرار داده است. کار او نه تنها به معرفی و تبیین موسیقی‌های مناطق مختلف جهان کمک کرد، بلکه چارچوب‌های نظری و روش‌شناختی لازم برای مطالعه این موسیقی‌ها را نیز فراهم آورد.

دستاوردهای برونو نتل تنها به تألیف کتاب محدود نمی‌شود. او همچنین مقالات تحقیقاتی بی‌شماری منتشر کرده و در کنگره‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی متعددی سخنرانی کرده است. وی جوایز و افتخارات بسیاری را برای خدمات ارزنده خود به علم و فرهنگ دریافت کرده است. تاثیرگذاری او بر نسل‌های کنونی و آینده اتنوموزیکولوژیست‌ها غیرقابل انکار است و ترجمه آثار او به زبان فارسی، فرصتی گرانبها برای جامعه علمی و علاقه‌مندان ایرانی فراهم آورده است تا از دانش و بینش یکی از بزرگترین پژوهشگران این حوزه بهره‌مند شوند.

نگاه کلی به کتاب

"سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" به عنوان یک اثر جامع، یک نقشه راه جامع برای ورود به دنیای شگفت‌انگیز اتنوموزیکولوژی ارائه می‌دهد. این کتاب، با ساختاری منطقی و سازمان‌یافته، خواننده را گام به گام با ابعاد مختلف این رشته آشنا می‌سازد.

در ابتدای کتاب، مفاهیم بنیادی مانند تعریف اتنوموزیکولوژی، جایگاه آن در میان علوم دیگر، و تاریخچه مختصری از شکل‌گیری آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. این بخش به خواننده کمک می‌کند تا درکی روشن از هدف و دامنه این علم پیدا کند.

بخش‌های اصلی کتاب به طور تحلیلی به عناصر موسیقی در فرهنگ‌های گوناگون می‌پردازند. این شامل تحلیل فرم، ملودی، ریتم، هارمونی، و تکنیک‌های آوازی و سازی است. نتل در این بخش‌ها با تکیه بر مثال‌های متنوع از فرهنگ‌های مختلف، نشان می‌دهد که چگونه این عناصر در بستر فرهنگی خود معنا پیدا می‌کنند و چگونه می‌توان آن‌ها را با روش‌های علمی مورد مطالعه قرار داد. سازشناسی جهانی نیز یکی از مباحث مهم در این بخش است که به معرفی و طبقه‌بندی سازهای مختلف در سراسر جهان می‌پردازد.

یکی از جنبه‌های برجسته کتاب، تمرکز آن بر روش‌شناسی تحقیق در اتنوموزیکولوژی است. نویسنده به تشریح رویکردهای مختلف میدانی و نظری، چگونگی طراحی یک پروژه تحقیقاتی، جمع‌آوری داده‌ها، و تحلیل آن‌ها می‌پردازد. این بخش برای دانشجویان و پژوهشگران بسیار کاربردی است.

در ادامه، کتاب به بررسی رابطه موسیقی با جامعه و فرهنگ می‌پردازد. این شامل نقش موسیقی در زندگی روزمره، مراسم مذهبی، جشن‌ها، فعالیت‌های سیاسی، و هویت فرهنگی است. نتل نشان می‌دهد که چگونه موسیقی می‌تواند به عنوان یک نیروی اجتماعی قدرتمند عمل کند و چگونه فرهنگ‌ها از طریق موسیقی بازتاب یافته و حفظ می‌شوند.

نکات کلیدی که در سراسر کتاب مورد تاکید قرار می‌گیرند عبارتند از: اهمیت رویکرد بومی (emic perspective) در فهم موسیقی، ضرورت در نظر گرفتن زمینه فرهنگی در تحلیل، و توانایی موسیقی در انتقال معانی و تجربیات پیچیده انسانی.

در مجموع، "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" یک منبع جامع و ارزشمند است که خواننده را قادر می‌سازد تا موسیقی را از دریچه‌ای وسیع‌تر و عمیق‌تر درک کند؛ نه صرفاً به عنوان یک هنر، بلکه به عنوان یک پدیده اجتماعی، فرهنگی، و انسانی.

نتیجه گیری

"سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" اثری بنیادین و ضروری برای هر کسی است که به دنبال درک جامع و عمیق از موسیقی در گستره وسیع فرهنگی و انسانی آن است. برونو نتل، با ارائه 33 مبحث کلیدی، چارچوب‌ها، مفاهیم، و روش‌های لازم برای ورود به این حوزه پویا و میان‌رشته‌ای را به زبانی روشن و ساختارمند فراهم آورده است.

این کتاب نه تنها برای متخصصان موسیقی‌شناسی و مردم‌شناسی، بلکه برای دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی، هنر، و همچنین علاقه‌مندان عمومی که مایل به شناخت بهتر ارتباط موسیقی با فرهنگ، جامعه، و هویت هستند، بسیار ارزشمند است. مطالعه این اثر، دیدگاهی جهان‌شمول به موسیقی می‌بخشد و درک ما را از تنوع شگرف بیان موسیقایی انسان در سراسر جهان افزایش می‌دهد.

انتشار این کتاب توسط انتشارات پارت در سال 1403، گامی مهم در جهت دسترسی جامعه علمی و فرهنگی ایران به یکی از منابع اصلی و معتبر در حوزه اتنوموزیکولوژی محسوب می‌شود. این اثر، راهگشای پژوهش‌های جدید و درک عمیق‌تر از میراث موسیقایی غنی و متنوع ایران و سایر فرهنگ‌های جهان خواهد بود.

در پایان، "سی و سه مبحث در اتنوموزیکولوژی" بیش از یک کتاب درسی؛ یک راهنما، یک منبع الهام، و یک دعوت به اکتشاف در دنیای بی‌کران موسیقی و معنای آن در زندگی انسان است.