تفاوت تار و سه تار

یک تصور غلط اما رایج این است که سه تار دارای سه عدد تار بر روی خودش است و تار دو یا چهار سیم. در همین ابتدا باید بدانید که تار دارای 6 عدد سیم است و سه تار دارای 4 عدد سیم. پس در این مورد خیلی نباید به اسم ساز ها برای پی بردن به تعداد سیم و مشخصات آن، اکتفا کرد.

تفاوت بین تار و سه تار

تفاوت ظاهری

اولین تفاوتی که بین تار و سه تار به چشم میخورد، تفاوت شکل و ظاهر آنها است.

تار

• تار ساز بزرگتری است. تار از دو قطعه نیم دایره ای شکل تشکیل شده و دسته ضخیم تری نیز دارد.

• کاسه های تار را از چوب گردو و توت می سازند و بر روی این کاسه ها چرم می چسبانند.

• خرک ساز تار هم بزرگ تر است و پایه هایی در آن قرار دارد که می توان بر روی آنها پوست گذاشت.

سه تار

• سه تار کمی کوچک تر است و از یک قسمت نیم دایره ای شکل تشکیل شده و دسته آن هم به نسبت تار نازک تر است.

• کاسه سه تار نیز از جنس چوب گردو و توت ساخته می شود اما چرم در آن استفاده نمی شود.

• خرک ساز تر کوچک تر از تار است و پوست نیز بر روی آن قرار نمی گیرد

تفاوت در نواختن

از نظر تکنیک نواختن، دوساز مشابه یکدیگر بودند و تفاوت های اندکی با یکدیگر دارند.

• تار: برای نواختن تار به دلیل اینکه اندازه بزرگ تری دارد نوازنده باید با حرکت دادن مچ دست خود به بالا پایین تار را بنوازد

• سه تار: در سه تار معمولا با یک مضراب فلزی که جنس آن هم معمولا از فلز است نواخته می شود. برای صدای ملایم تر نیز باید با ناخن انگشت سبابه سه تار زد.

ساز سه تار با حرکت انگشت سبابه نواخته می شود، یعنی با حرکت دادن نوک انگشت بر روی سیم ها باید سه تار زد.

صدای ساز

قبل از دانستن تفاوت صدای این دوساز شاید جالب باشد که بدانید محدوده ی صدای هر دوساز بسیار شبیه یکدیگر است.

• تار: صدای نواختن تار، صدای اصطلاحا قوی تر است و این نکته در مورد ساز تار آن را ویژه میکند.

• سه تار: صدای سه تار دارای ملایمت بیشتری است و همین است که باعث جذب مخاطب می شود.
   

تفاوت در نوع اجرا

• تار: این ساز به دلیل صدای بم و قوی ای که دارد که قبل تر نیز به آن  اشاره شد، بیشتر در اجرا های گروهی دیده می شود.

• سه تار: سه تار صدای ملایم تری دارد و به همین دلیل در تکنوازی ها کاربردی تر است، زیرا به تنهایی می تواند مخاطب را میخکوب کند.

تفاوت ساختاری

 تار:

1. کاسه:
   معمولاً یک تکه است و از چوب‌هایی مانند گردو یا توت ساخته می‌شود.
2. دسته:
   دسته تار بلند و باریک است که در قسمت بالای آن سرپنجه قرار دارد.
3. سرپنجه:
   تغییرات در سرپنجه برای جلوگیری از افت کوک به طور خاص توسط استاد ابراهیم قنبری مهر انجام شده است.
4. تعداد سیم‌ها:
   تار معمولاً 6 سیم دارد که از فلزات مختلفی مثل فولاد یا نقره ساخته می‌شوند.
5. نوآوری‌ها:
   در برخی از تارها ممکن است نوآوری‌هایی برای بهبود صدا یا دوام ساز انجام شده باشد، مانند تغییرات در سرپنجه.

ساختار سه تار:

1. کاسه:
   کاسه سه تار کوچکتر از تار است و معمولاً یک تکه است، از چوب‌هایی مانند توت یا گردو ساخته می‌شود.
2. دسته:
   دسته سه تار کوتاه‌تر از دسته تار است و قسمت پشت دسته معمولاً خالی است.
3. تعداد سیم‌ها:
   سه تار به طور معمول دارای سه سیم است که این ساز را از تار متمایز می‌کند.
4. نوآوری‌ها:
   ممکن است هنرمندان تغییراتی در ساختار سه تار ایجاد کنند، مانند تغییرات در تعداد یا نوع سیم‌ها.

خلاصه کلام؛ تار بهتر است یا سه تار

در هنر چیزی تحت عنوان اینکه فلان ساز بهتر است وجود ندارد. ملاک انتخاب ساز واضح است: کدام ساز روح شما را ارضا می کند؟

از نظر یادگیری هم جای نگرانی نیست زیرا تفاوت یادگیری این دوساز به قدری کم است که به راحتی می توان از آن چشم پوشی کرد. پس صرفا به علاقه خود توجه کنید و ساز مورد نظر خود را انتخاب کنید زیرا که هنر یعنی تجلی حس های عمیق خفته در هر انسان.